Γκαμελέν, Μορίς Γκουστάβ

(Maurice Gustave Gamelin, 1872 – 1958). Γάλλος στρατιωτικός. Αποφοίτησε από τη στρατιωτική σχολή του Σεν-Σιρ το 1893 και από τη σχολή αξιωματικών του γαλλικού επιτελείου το 1899. Την περίοδο 1902-11 υπηρέτησε στο επιτελείο του Ζοφρ, ενώ το 1914 διορίστηκε επιτελάρχης σε γραφείο επιχειρήσεων. Πήρε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο ως διοικητής ταξιαρχίας (1916) και κατόπιν μεραρχίας (1917) και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις του Μάρνη κατά τις οποίες αναχαιτίστηκε η γερμανική προέλαση προς το Παρίσι. Διορίστηκε αργότερα μέλος της γαλλικής στρατιωτικής αποστολής στη Βραζιλία και διοικητής των γαλλικών στρατευμάτων της Εγγύς Ανατολής από το 1925 έως το 1928. Με την ιδιότητά του αυτή κατέπνιξε την εξέγερση των Δρούσων (1925-27). Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 υπηρέτησε σε επιτελικές θέσεις, ως αρχηγός του γενικού επιτελείου στρατού (1931-35), γενικός επιθεωρητής στρατού και αντιπρόεδρος του ανώτατου πολεμικού συμβουλίου της Γαλλίας από το 1935 και αρχηγός του γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας από το 1938. Την περίοδο αυτή, το όνομά του συνδέθηκε με τον αμυντικό προσανατολισμό της στρατηγικής των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων, την αδυναμία προσαρμογής τους στις σύγχρονες μεθόδους του πολέμου κινήσεων και τη στήριξη της άμυνας της χώρας στα πολυδάπανα και, όπως αποδείχτηκε, άχρηστα οχυρωματικά έργα της περίφημης γραμμής Μαζινό (Maginot). Μετά την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, το 1939, ο Γ. διορίστηκε ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στη Γαλλία, αλλά στις 19 Μαΐου 1940, μετά τη ραγδαία προέλαση των γερμανικών μηχανοκίνητων μονάδων, που απέδειξε έμπρακτα την ανεπάρκεια της αμυντικής του τακτικής, αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Μ. Βεϊγκάν. Ύστερα από τη γαλλική ήττα, η κυβέρνηση του στρατάρχη Φ. Πετέν έδωσε εντολή να τον συλλάβουν και το 1942 παραπέμφθηκε σε δίκη ως ένας από τους κυριότερους υπεύθυνους της κατάρρευσης του γαλλικού στρατού. Μετά την αναστολή της δίκης του, οι Γερμανοί απαίτησαν τη μεταφορά του στη Γερμανία. Παρέμεινε αιχμάλωτος από το 1943 έως το 1945, οπότε απελευθερώθηκε από τα αμερικανικά στρατεύματα. Μετά τη λήξη του πολέμου έμεινε στο περιθώριο της δημόσιας ζωής και ασχολήθηκε με τη συγγραφή των απομνημονευμάτων του, τα οποία εκδόθηκαν σε τρεις τόμους το 1946 και το 1947 με τον τίτλο Υπηρετείν. Αργότερα έγραψε και το βιβλίο Ελιγμός και νίκη του Μάρνη (1954), βασισμένο στις αναμνήσεις του από την ομώνυμη μάχη.